Tản mạn về những món ăn nhớ đời

Tản mạn về những món ăn nhớ đời

Tháng 6 .1975 , tui đi tù VC  ở Trại  Long Giao – Long Khánh  .

 Giai đoạn đầu sách lược của VC  đối với tù binh VNCH chưa rõ rệt , doanh trại lại có sẵn ( là khu gia binh của Trung Đoàn 48 – Sư Đoàn 18 Bộ Binh /VNCH)  nên sinh hoạt của chúng tôi ngoài lần đi tháo gở phi trường Long Khánh để lấy đất trồng khoai mì , chỉ quanh quẩn làm vệ sinh , dọn dẹp chỗ ở , học tập vài bài chính trị vớ vẩn ..., thời giờ còn lại  thật rảnh  rổi , chỉ giải trí và chế tạo quà cho người thân.

Thời gian ở trại này  chúng tôi chưa  ăn độn mà chỉ phải ăn gạo mục  ( lấy tay bóp nhẹ , hạt gạo sẽ nát ra như bột , thường 1 chảo cơm  nấu với 4 thau gạo , nhưng số sâu vớt ra đã gần 1 thau và trong mỗi chén cơm vẫn còn sót khoảng 20 con sâu gạo  ) , ăn với 1 món cá biển kho và món canh bí hoặc cải nấu với muối .

Ngày 2 bữa và mỗi bữa chỉ 1 chén cơm với chút cá kho và canh  , không thoả mản được  sự kêu gào của bao tử , nên mọi thứ đều được tận dụng  như bí đao , bí đỏ thì không bao giờ bỏ vỏ , còn xương cá thì có một số bạn tù nhặt hết đem giã nát trộn với muối làm món chà bông , cơm cháy khét thì chế thành món cà phê Long Giao .

May  cho chúng tôi là Tiểu Đoàn Bộ Binh VC quản lý không khắt khe lắm , những Cán Bộ Quản Giáo  Đội thường nhận  ra Long Khánh mua giùm đường , đậu phọng , hạt giống rau  để trồng  nhằm  « cải thiện » thêm cho bữa ăn .

Trong  trại có 1 cái hố chứa đồ vứt bỏ của những bà nội trợ vợ lính  thời trước , lâu ngày biến  thành phân  màu mở , chúng tôi lấy đem trồng rau lang , dền ... thật tốt   .

Có mấy Ông Bác Sĩ Quân Y làm bẩy bắt chuột để ăn  . Thường khi  bắt được chuột  họ không thịt liền mà đem nhốt chuột vài hôm cho  « sạch sẽ »    ( chỉ nhốt khơi khơi chớ hổng thấy lấy sà bông thơm tắm rửa chuột ) , xui là có lần bị 1 Ông Tuyên Uý Phật Giáo lén thả hết chuột  , mấy vị Bác Sĩ cự nự thì bị lên lớp là " BS mà không biết giữ vệ sinh  ăn chuột bẩn lại phạm tội sát sanh "  .

Ngoài việc bắt chuột để ăn , tù còn lùng  bắt dế cơm   (LK là vùng đất đồi có rất nhiều dế cơm to hơn ngón tay cái) .

Vì nước thật hiếm nên không thể dùng nước làm ngập hang cho dế ngộp , nên 1 bạn tù và tui dùng 1 cây cuốc chim để bắt dế  . Thường  sau cơn mưa dế cơm đùn  đất lên trên miệng hang , chúng tôi  chọn những hang có đất mới để đào  , nhưng dế cơm khôn lắm luôn làm những hang ngách  phụ nên đào 10 hang hoạ hoằn chỉ bắt được 1 – 2 con .

Chúng tôi , mỗi đứa  đào 1 hang riêng , lần đó tui không tìm thấy dế nên đến chỗ Anh bạn để lấy cuốc thì chứng kiến 1 điều thật lạ lùng : » Anh bạn dùng tay phải moi phần đất đã cuốc , không ngờ bên dưới có 1 mảnh ve chai cắt đứt tay , máu tuôn ra , Anh  liền dùng bàn tay trái vẽ gì loằn ngoằn  trên không  rồi vuốt chỗ bị đứt , vết thương ngưng chảy máu và liền trơn . Tui là dân học toán – lý – hoá hổng tin ma – quỷ – bùa – ngải , nhưng  HÁ HỐC mồm  . Anh  bạn ra dấu yêu cầu tui không nói  lại gì với ai . Tui gật đầu hứa . Sau đó tui bị đưa ra Bắc , còn anh ta ở lại trong Nam - vì thuộc thành phần kỹ thuật .

Hồi trước , tui đi học rồi đi lính , nhưng thời gian  tù  ở trong Nam tui học  được của những  Bạn tù rất nhiều điều như dùng tôle  gò thùng , nồi , lon ...  , làm lược bằng thanh cọc lều , làm kim bằng lò xo của băng đạn M16 , làm vòng semaine bằng ống hoả tiển chống tank M72  (hợp kim nhôm) , rèn dao , tháo bao cát đánh dây luộc ,đẻo gỗ  làm guốc , chày ...  ,làm sắc du lịch với khung kẻm gai và vải áo giáp ... và nhất là tháo chỉ  nylon của áo giáp để sau này làm nhợ câu , làm bẩy chim  ( hồi đó tui chưa biết sờ mu rùa , cũng không đoán được phải đi luyện chưởng lâu , mà chỉ là việc làm ngẩu nhiên thôi ) .

Thời ở trại Long Giao , chúng tôi bắt đầu được nếm mùi ĐÓI  , nhưng hoạ thì vô đơn chí .

1.200 tên tù mà chỉ có 1 cái giếng nước  ưu tiên dành cho bếp  , nên chúng tôi phải tự đào thêm giếng  .  Các Vị SQ Công Binh lúc này có dịp trổ tài tìm mạch nước , nhưng thường trật lấc , hoạ hoằn mới ngáp được ruồi .

Long Khánh là vùng đất cao , nên chúng tôi thường phải đào giếng sâu 15 – 20 m mới có được chút nước , bản thân tui thì lần đầu thấy được  đất có thật nhiều lớp như bánh da lợn  .

Do thiếu nước  nên việc tắm giặt thật khó khăn , nhiều khi  kéo nước từ giếng thật sâu nhưng chỉ lấy được 5- 10 lít nước bùn , phải chờ bùn lắng  ,chắt lấy phần nước trong để dùng  . Có thể do  vấn đề vệ sinh không tốt nên thời này dịch ghẻ hoành hành  . Nhiều khi tù phải  trần truồng như nhộng đứng xếp hàng cho cô Y Tá VC cầm cây cọ sơn lớn chấm vào thùng bột  DDT ( thế giới đã cấm dùng ) phết lên cơ thể tù đầy ghẻ  ( thân như có gắn đầy hạt đậu đen ).

Tui cũng bị ghẻ nhưng chỉ ở bàn tay , mỗi sáng thức dậy sau màn thể dục tập thể  , tui phải nấu nước sôi dùng bông gòn rửa mũ , thoa thuốc đỏ rồi giả đọt lá dâm bụt , cỏ lữ đồng ... đắp  trị hết ghẻ .

**

 Giữa năm 1976 , chúng tôi bị chuyển ra miền Bắc     ( xin đọc  Ðá nát vàng phai – Kim Thanh )  .

300 đứa chúng tôi bị chỉ định tù ở tỉnh Yên Bái gần Trại 2 tù Đại Tá và Trại 5 tù Trung Tá . 
  
 Ngày đầu tiên , 100 người tù lán bạn khi phát quang cây cỏ , có người phải lội xuống 1 ao nước đọng  và bị nhiểm vi khuẩn bệnh sốt vàng da và trong đêm đã có 1 anh tù  chết .                              Anh Bạn cùng khoá HQ với tui cũng bị sốt vàng da , nhưng may mắn thoát chết – anh hiện sống ở Bắc Cali .

Tui ở Trại này chỉ hơn tháng thì bị chuyển sang Trại 10 cũng thuộc Đoàn 776- Hoàng Liên Sơn .     Tù nhân của Trại 10 hầu hết thuộc ngành An Ninh , Tình Báo và Tuyên Uý   (Phan Nhật Nam , Phan phát Huồn , Lê Quang Văn - em Ông Ba Cụt Lê Quang Vinh   ...) .

Số là trại cũ ở gần trại bò lục  (Đại Tá) và mỗi khi chúng tôi đi lao động đều phải đi ngang trại này , dỉ nhiên khi gặp mấy Ông Xếp cũ thì thường chào lén . VC thấy không ổn nên chuyển chúng tôi đến trại mới cách đó khoảng dăm bảy cây số .

Trại tù mới này nằm trong " u tịch cốc " , muốn vào trại phải vượt qua một vùng đất lầy , lún,  phải thả vài cây bồ đề lên trên  để  đi  .                                                                                                                      

 Chúng tôi san bằng 1 ngọn đồi nhỏ , bao quanh bởi 1 con suối đầy lau sậy để xây cất trại tù với tất cả nguyên liệu do thiên nhiên cung cấp : gỗ , tre , dây mây , cỏ , đất   . Trại tù thành hình nhưng VC hổng tốn 1 xu .

Thời này tuy cũng có học  ôn lại mấy bài học chánh trị bá láp và trồng một ít sắn , nhưng chủ yếu là xây cất lán  cho tù và cho bộ đội ở . Trước kia  , trừ việc làm nhà chòi hồi  còn nhỏ , tui có biết xây cất , mộc , nề ,  gì đâu , nhưng sau khi ra tù tui giúp hàng xóm lợp nhà , sửa bàn ghế , xây tường ... ngon lành  . 

Thậm chí nếu phải sống trong rừng hay hoang đảo mà có cây cưa ,cái búa hay tối thiểu 1 con dao tui cũng tự cất  được 1 cái nhà dễ dàng .

Việc ăn uống của tù ở Trại 10 thì hoàn toàn khác với khi ở Long Giao .  Lần đầu tiên chúng tôi biết được từ   "  ăn độn " . Không phải ăn gạo mục nữa , nhưng ăn toàn bắp xay   (nát nhưng chưa thành bột ) ,khoai mì , nước muối  , không có   bầu , bí gì hết chỉ thỉnh thoảng có bánh bột mì , đường cát đen , ngày lễ lớn như 2 tháng 9 , ngày tết thì có tí thịt lợn .

Dỉ nhiên là chúng tôi đói phờ râu , nhưng  bộ đội không quá khắt khe  . Chúng tôi chỉ lao động từ thứ hai đến trưa thứ bảy sau đó được phép tự tìm rau cỏ để cải thiện thêm .

Phần tui ,  lợi dụng mùa mưa suối có nước , có cá , thường câu được ít cá lòng tong ,cá bả trầu , cá trạch , hoặc hái lá mối vò làm sâm ăn , ngoài ra còn  hái lá lốt , rau má dồn đầy 2 cái bao cát để ăn dần  trong tuần , thỉnh thoảng đi rừng đốn giang , nứa tui cũng kiếm được bắp chuối , măng hay đọt giang .

Sở dỉ tui ăn nhiều lá lốt vì Anh Trung Tá Trưởng Phòng 2 SĐ2BB cho tui biết là nhờ dùng nhiều lá lốt mà trước kia Anh thoát được bệnh bán thân bất toại .

Miền  Bắc  rất nghèo  , bộ đội cũng ăn đói và dỉ nhiên tù càng đói hơn . 

Có 1 Anh tù Thiếu Tá trốn trại . Anh trốn vô rừng , nhưng rừng miền Bắc cũng khác rừng miền Nam , hổng có trái gì để ăn nên 21 ngày sau phải trở vô trại trình diện  .

Anh bị cảnh cáo nhưng không bị cùm mà chỉ bị  " cách ly " trong 1 cái chòi cạnh con suối  . Anh lấy bùn của suối đấp luống và gieo hạt cải mang theo từ miền Nam  , kết quả  ngoài sự tưởng tượng  , cải thật xanh tốt và 4 tên tù chúng tôi được  lệnh gánh lên nộp cho Bộ Chỉ Huy Của Liên Trại  ( 14 trại ) – Dịp này , được sự thông cảm của " 1 Chị Nuôi " chúng tôi chớp được miếng cơm cháy lớn dành nuôi lợn  , bẻ chia làm 4 , giấu trong túi áo và nhâm nhi khi trên đường trở về trại  . Ôi miếng cơm cháy ngon tuyệt vời .

Dù tù nổ lực " cải thiện ", nhưng rau cỏ quanh trại cũng có hạn , nên vài người tù đã bỏ mình do việc ăn uống thiếu thốn .

Anh Tuyên Uý Phật Giáo phụ trách nuôi heo , lợi dụng mỗi ngày lên rừng đốn  chuối rừng về xắt nấu với rau trai và muối cho heo ăn , Anh đã lén ăn sống vài lỏi chuối , ít lâu sau bụng trướng phình và chết .

Một Anh tù khác ăn con vạc sành   (criquet  hơi giống con cào cào) bị trúng độc suýt chết  và cũng Anh lần khác nướng 1 con cóc ăn  , nhưng vì tiếc ăn luôn bộ lòng cóc bị trúng độc (gan công , mật cóc) may nhờ chở lên BCH cứu kịp – hiện Anh sống ở Mỹ .

Tui cũng bị nạn về ăn uống khi ở Trại 10 . Do việc vệ sinh của Trại không tốt , những hố phân thường đầy ruồi nhặng  , nên khi chảo cơm hay nồi canh còn nghi ngút khói , ruồi đã nhào vô kiếm ăn , hậu quả là phần ăn của tù thường có cả nhiều  ruồi chết  và tui bị kiết  .

Khi  bị kiết thì nhiều hôm dù không ăn uống  gì nhưng vẫn  phải luôn  đi cầu - có khi ngày trên 20 lần ,phân toàn đàm và máu , thân thể tui gầy  như bộ xương biết đi chỉ còn nặng khoảng 35 kg   . Tui đuối sức  có khi không giăng nổi cái mùng phải nhờ người nằm bên cạnh giúp hoặc xuống suối giặt giùm quần áo .

Tuy bệnh không phải theo các Bạn tù để đi lao động , nhưng tui vẫn phải lao động tại chỗ như chẻ lạt để lợp nhà , cho đến khi thấy tui đuối quá  Trại quyết định chuyển tui đến Trại Cách Ly  ( tức tù bị kiết của tất cả các Trại chuyển về đây để không lây cho người khác và chờ chết ) .

tù với bộ xương cách trí

Trong cuộc sống ,  không bao giờ tui  nịnh hót ai , nhưng có lẻ do số tui chưa hết nên lần đó khi Trại  đã chỉ định 2 người tù với 1 cái đòn tre , 1 cái võng ( bằng cái mền túm hai đầu) chuẩn bị chuyển tui đi cách ly ,  thì tui buột miệng : "  trại cách ly đông người , ở đây chỉ vài người bệnh ,Cán Bộ chăm sóc chúng tôi kỹ , chắc chắn sẽ hiệu quả hơn " . 

Câu nói của tui có lẻ vuốt ve tự ái , làm mát dạ anh Cán Bộ Y Tá VC nên anh giữ tui lại  trại . Tuy  trại chỉ cho thuốc "  Xuyên Tâm Liên " (  trị bá bệnh ) , nhưng nhờ tánh mê nghiên cứu về dược thảo , mà quanh trại lá mơ  (lá thúi địch) có công dụng   trị kiết mọc thật nhiều , nên tui hái ăn mỗi ngày và  khỏi kiết  .

Ngoài ra tui còn có một may mắn khác : đã thoát chết trong đường tơ kẻ tóc  .

Số là gần trại có 1 cây vải rừng cổ thụ , thân cây thật to , từ gốc lên cao khoảng  4- 5 m suông đuộc chẳng ai leo lên được  . Cây vải thật sum  sê trái sắp chín nhưng chỉ có chim và khỉ ăn  .

Nhiều người tù đã thử leo lên hái trái nhưng đều thất bại , tui gốc dân quê leo trèo giỏi cũng có thử nhưng cũng không thành công  ( những sợi dây luộc dài mà chúng tôi bện trong Nam đều đã bị tịch thu hết trong những lần kiểm tra) .

Một buổi sáng chúa nhật nọ , thấy có  Anh Tuyên Uý Công Giáo  (cha N.Q.T) vắt vẻo trên cây vải và đang hái trái   . Tui bảo thằng bạn khom lưng xuống để tui đứng trên vai nó rồi thêm ít cố gắng tui leo được lên cây  .

Tui hái trái vải dồn đầy bao cát mang theo và bẻ nhiều nhánh vải ném xuống bên dưới .  Một bạn tù   ăn thử hạt vải thì thấy béo như  hạt đậu phọng , hạt điều  liền báo  cho mọi người biết  .

Hôm đó , tù được ăn bánh bột mì và mỗi người được lảnh 100 g đường , thế là có nhiều người  bày cách nấu chè hạt vải  ăn . Hậu quả là sau đó có vài người trúng độc chết và khoảng 20 người bị ĐIÊN  phải chuyển lên Đoàn chửa , mấy tháng sau mới khỏi .

Tui cũng có ăn vài chục hạt vải luộc nhưng may không chết , cũng hổng bị điên   (nhờ khi  đó Trời kêu nhưng  tui đã giả điếc không nghe và không dạ )

***

Khoảng giữa năm 1977 chúng tôi bị chuyển về Trại K1 – Tân Lập – Vĩnh Phú .

Thiên đàng , địa ngục có – không ? hay chỉ do con người dựng lên nhằm răn đời  , nhưng Trại K1 – TL-VP  là địa ngục thì  thật , 700 tù chuyển về đây trong hơn 2 năm đã có 125 người chết .

K1 – TL là trại được Bộ Công An chọn làm kiểu mẫu với cách quản lý thật khắc nghiệt  . Trại Trưởng là tên Thiếu Tá Công An Nguyễn huy Thuỳ  . Với thành tích vô cùng độc ác ,  từ Trung Sĩ Quản Giáo hắn được cất nhắc lên tới chức Thiếu Tá Trại Trưởng . Tuy nhiên , không phải chỉ do thành tích man rợ mà hắn có được địa vị này , thực ra là hàng tháng vợ hắn phải "  tu trang "  và đem xác hiến dâng  cho các chức sắc VC nắm vận mệnh của  NHT và người vợ này đã  lợi dụng thế yếu của hắn nên  xem hắn chẳng có kí lô nào .. Hắn không  dám phản ứng chống lại cấp trên và vợ nên bao khổ đau , uất hận  đều trút hết lên đầu lũ tù VNCH sa cơ thất thế .

Phụ tá đắc lực cho NHT là tên Cán Bộ An Ninh Hồng  - tên  hung thần ác sát này đã trực tiếp hoá kiếp hàng trăm người tù VNCH ở trại K1 mà  đa số là những vị Trung Tá già yếu , bệnh tật (các TrTá Hậu , Lạc , Phong ... ) . Nhưng lưới trời lồng lộng "ác giả ác báo " , vợ hắn 4 lần sanh đều không đứa con nào sống sót .

Ngoài ra , tên  cán bộ an ninh Hồng còn chỉ định 1 tù hình sự  tên  Phú làm Trưởng Ban Trật Tự của trại  . Tên này nguyên là Võ Sĩ ở Hà Nội , can tội giết vợ và chị vợ để lấy 3 chỉ vàng đánh bạc  . Hắn là hung thần của tù- nhất là tù hình sự , tui có lần chứng kiến hắn treo lủng lẳng một tù hình sự gầy như bộ xương cách trí (tội nhổ trộm sắn) để 2 tên công an vũ trang đấm đá như dượt võ với cao cát , thậm chí chúng còn dùng báng súng AK và nòng súng  dộng vào ngực , bụng tên tù đến trào máu họng .

Có điều là sau lần bị người tù VNCH   tên La Đạo Sĩ (nguyên là tu sĩ ở núi Cấm – Châu Đốc ) võ nghệ cao cường dạy cho một bài học  , hắn kiềng mặt không còn dám hiếp đáp tù CT như trước  ( từ đây tui dùng từ tù CT thay cho chữ tù VNCH).

Một điều lạ  nữa là trong  25  đội tù , thì vài  đội tù hình sự  Đội Trưởng , Đội Phó toàn là loại " đầu gấu " (du côn ,độc ác  ) , còn ĐT , ĐP của các đội tù CT thì hầu hết là những SQ/Cảnh Sát  ' nhiều tiến bộ " trong đó  Đội 13 với Tr. Tá Năm làm ĐT là khủng khiếp nhất  . Khi  Tr.Tá Năm chết vì ăn  măng trúng độc thì Đ/U Thống  thay , còn sắt máu hơn  .

Tui đã qua 4 trại tù , nhưng phải nói là ở Trại K1 – TL , tù CT làm ăng ten nhiều như rươi , do bị VC dụ dỗ "  lập công với cách mạng sẽ được cứu xét về sớm "  . Bản thân tui trong thời gian ở trại này đã bị ăng ten tố cáo 4 lần  vì những việc thật cỏn con   (nhổ nấm mèo mọc hoang , kể chuyện cái miểu ở Hoàng Sa , được tù hình sự cho muỗng muối  ) .

Buồn cười là khi tui được chuyển từ nhà tù nhỏ ra nhà tù lớn của xã hội   (được tạm tha) thì hầu như những  vị ăng ten vẫn còn được VC  tin dùng  ở lại giúp chúng .

Việc ăn uống ở trại K1 – TL thì tồi tệ hơn những trại  trong Nam hay ở Hoàng Liên Sơn  . Trên nguyên tắc thì tù mỗi tháng được ăn 15 cân  (Kg) sắn , bo bo , bắp … , nhưng thực tế thì không như chúng nói khiến tù đói phờ râu . Ở HLS , bộ đội còn cho phép tù kiếm thêm rau cỏ để cải thiện , còn ở K1-TL thì tuyệt đối cấm , ai vi phạm thì bị cùm .

Ở trại K1-TL thì trừ đội nhà bếp  (hình sự phụ trách) , đội xay xát , đội xây dựng , đội làm gạch   còn lại tất cả là những đội nông nghiệp trồng lúa , nếp , sắn , rau    .

sắn lát

Quanh trại thì sắn được trồng thật nhiều , nhưng khi tù phải ăn khoai mì 70 món thì thường là sắn dui   (sắn xắt sợi phơi khô) hoặc sắn đẻo   (sắn xắt lát  phơi ) thật hôi mốc  , nếu trước 1975 đem nuôi heo miền Nam chúng cũng lắc đầu  hổng ăn   .

Bo bo là thực phẩm nuôi gia súc do Ấn Độ viện trợ , nếu không vỏ ( ý  dỉ ) đem nấu chè sâm bổ lượng ăn cũng ngon miệng , nhưng nếu còn vỏ thì ăn bo bo sẽ thải ra bo bo ( của thiên trả địa vì bao tử con người không tiêu hoá được vỏ bo bo như gà , vịt  …) .

Còn ăn bắp dù là bắp trái hay bắp hạt càng khổ hơn vì cả hai đều cứng như đá  - tù gọi là bắp đá (các hợp tác xã ngoài Bắc thu hoạch bắp phơi thật khô rồi đóng thuế cho nhà nước ) . Bắp trái thì lưa thưa ít hạt , còn bắp hạt  hoặc bo bo thì thường có  lẫn với than đá  do được  chở  cùng toa xe lửa khi thì than đá , khi thì chở hạt nhưng  không được chứa trong bao bì . Bắp đã cứng , củi lửa lại thiếu , tù hình sự nấu ba sồn bốn sực  , nên ăn những thứ này tù khổ vô cùng nhất là những người thiếu hoặc không còn răng  .

Tui thuộc thành phần này , vì răng mục , gảy , nhiều khi đang trệu trạo nhai  thì cảm thấy là lạ , lấy lưỡi rà thì có 1 miếng hay 1 cái răng nào đó đã theo bắp đi viếng cái bao tử . Nhiều khi răng , nướu đau , hai bên má sưng như ngậm 2 trái mù u , nhưng để sống còn tui vẫn phải đưa những hạt bắp tới nóc giọng và nuốt như người Pháp gaver vịt , ngổng nuôi để lấy gan lớn  .

Tuy biết vi phạm nội quy của Trại phải bị cùm , nhưng vì bản năng sinh tồn khi đói quá nếu có dịp thì ai cũng   "CHÔM CHỈA"  .

Bản thân tui vì nghĩ đoạn đường  tù của mình  đã khá lâu , nếu vi phạm nội quy VC có thể cho là chưa tiến bộ để không thả , nên tui không bao giờ  "  thu hoạch linh tinh  – trộm   " hoa màu của Trại  . Tuy nhiên tui cũng có lén ăn bậy  .

Một lần ở Đội Nông Nghiệp , lợi dụng tên công an vũ trang ngó lơ , tui lén nhổ vài cây rau chóc  (giống rau mác nhưng cọng chỉ nhỏ bằng ngón tay út  ) ở bờ ruộng , rửa sơ nước  xâm xấp đầy phân người   (phân bắc ) , phân trâu và phân xanh để chuẩn bị cấy lúa , rồi nhai nuốt vội cho bao tử không nổi loạn . May quá ,thật  mất vệ sinh nhưng lần đó  tui hổng bị bệnh .

Lần khác , đội tui phải trồng bắp theo kiểu của dân du mục  bán khai , tức dùng 1 cọc nhọn chọc 1 lỗ thủng dưới đất , bỏ hạt bắp giống xuống lỗ rồi dùng chân lắp đất lại , sau đó trăm sự nhờ trời . Bắp có mọc hay không thì tuỳ mưa hoặc  không bị mối ăn và cây bắp mọc mà có trái hay không thì lại nhờ sự mầu mở của đất  . Có điều VC không biết là bắp chỉ mọc lưa thưa nhưng không phải do mối ăn mà thay vì bỏ hạt xuống lỗ , hầu hết tù đã bỏ vào  mồm .

Rồi có lẻ do ăng ten báo , nên những lần sau hạt bắp giống đều bị VC  ngâm trước trong  nước pha  DDT  .

Một lần , thấy vài Bạn tù ăn  vỏ sắn nướng - trông ngon lành như bánh tráng nướng , tui cũng bắt chước , nhưng nhờ rút kinh nghiệm về mấy Ông Trung Tá bị chết do ăn lá sắn luộc ở Trại 5 – HLS và việc đàn heo của Trại 10- HLS chết sạch vì ăn vỏ sắn nấu , nên tui chỉ nhâm nhi tí xiu cho " thơm râu " thôi  (  chỉ 50 mg acide anhydric  trong sắn đủ làm chết 1 người nặng 50 kg ).

Ở Trại tù K1-TL-VP số  tù chết vì vấn đề " ăn uống linh tinh "  khá nhiều như : Trung Tá Năm  chết vì ăn nhiều măng trúng độc , Trung Tá  Quá  chết vì ăn cây dền kiểng  ,Đại Uý Cảnh Sát T.H.Nghĩa bị phù thũng chết vì ăn canh đại dương  có chút mắm ruốc  ...   .

Tui và nhiều người tù khác cũng bị phù thũng nặng trong  thời gian này , nhưng nhờ được ăn chút cám và hàng ngày lén ăn cỏ cứt lợn  (cỏ cứt heo có tính kháng viêm)  nên đã không bị hoá kiếp .

Ở trại K1- TL có câu tù đùa với nhau  "  con gì nhúc nhích chàng ta  chén  liền "  (chén tiếng lóng là ăn) , nhưng phải nói rõ là con đỉa , con vắt , con dòi , con dán thì dù đói chúng tôi cũng không ăn .

Tuy nhiên , trong thời luyện chưởng ở Trại K1-TL tui cũng được thưởng thức những món ăn nhớ đời .

Khoảng năm 1979 , khi thấy tù bị chết nhiều quá  VC nghĩ ra sáng kiến"  nhờ gia đình người tù nuôi hộ giùm đảng và nhà nước " bằng cách cho gửi quà – lúc đầu là 3 kg rồi 5 kg , 10 kg và cho thăm nuôi  . Nhiều người tù gia đình trước khá giả đã gửi đường , sửa bột , mì ăn liền ... cho người thân .

 Một buổi chiều chúa nhật mưa tầm tả , tui không ra sân được  (  VC cũng cấm tù  lán này đến lán khác) ,  lại không có quà nên nằm nhắm mắt nghe bao tử " kêu ột ột "  , còn  những người tù có quà thì tụ lại trao đổi với nhau những ngụm sửa hay những gắp mì . Mùi hành phi của mì thốc vào mũi tui như con chuột Jerry trong phim hoạt hoạ  bị mùi pho mai quyển rũ  , tui thật khổ sở    (vì tù có quà chỉ chơi với nhau) , nhưng bỗng có tiếng «  cộp «  nhẹ cạnh mình , mở mắt ra thì thấy 1 cục kẹo dừa Bến Tre  do 2 con chuột cắp của ai đang đuổi cắn nhau giành ăn dưới mái nhà đánh rơi  . Tui lột  giấy bao , bỏ kẹo vào miệng , chất  béo của nước cốt dừa chạy dài từ cuống họng  xuống bao tử tui giống như khi uống ly rượu mạnh .  

                                                                                                        

Trong cuộc sống tui từng ăn thật nhiều loại kẹo , nhưng chưa bao giờ ngon như khi ăn cục kẹo này .

Một hôm Trại K1" ngả " ( làm thịt ) lợn ( thường chỉ do tù hình sự phụ trách để cán bộ VC dễ chấm mút ) .Hôm đó sau khi cấy mạ xong , Đội tui được gom về Ao Xả  để tắm giặt ( ao  rộng khoảng 2- 3 hecta tù không thể trốn thoát được) . Tui cảm thấy bị ớn lạnh nên không tắm mà chỉ ở chỗ cạn để rửa bùn sình  2 chân và chợt thấy dưới dạ cầu có cục mở heo to bằng bắp tay , tui chớp ngay và dấu ở hạ bộ  (khi tù trở về trại thường bị ban trật tự đứng trước cổng lục soát khắp mình mẩy tù , nón, ca , cống  ... để tịch thu rau , củ ... mà tù giấu ) . Khi vào lán , tui kể cho 1thằng bạn tù , nó phân công tui đứng canh chừng , còn nó lấy 1 nhúm đóm ( tre , nứa chẻ mỏng , phơi khô để mồi lửa hút thuốc lào )  và cục mở   vào trong cái nhà hoang xây chưa xong bỏ dở vì thiếu vật liệu   . Lát sau nó đem ra cục mở chưa đủ chín , đen thui vì khói bám  , chia đôi và 2 đứa thanh toán sạch .

Ôi miếng mở ngon tuyệt vời 

Lần khác , trước khi xuất trại lao động thì cán bộ VC đọc danh sách những người có quà được ở lại trại để lảnh . Một Bạn tù có lúc chung đội Nông Nghiệp với tui  dặn : "  chiều lao động về mày chạy sang gặp tao ". Buổi chiều , lợi dụng lúc tù đi lảnh cơm chộn rộn , tui đến gặp nó thì được nó cho 2 miếng bánh mì biscottes trét bơ thực vật và đường cát . Tui ăn ngấu nghiến miếng bánh mì ngon nhất đời .

Một hôm , khi đang leo lên triền núi để kéo cây củi bị chết cháy  do đồng bào thiểu số đốt tranh lấy tro để trồng trọt  , tui thấy 1 con rắn hổ  chết đã  thành khô  . Cỏ tranh khi cháy bùng thì những con mển , chồn ... chạy nhanh để tẩu thoát , chim cũng bay xa nhưng rùa , rắn không chạy kịp bị lửa nóng chết , sau đó nhiều ngày dưới ánh nắng mặt trời trở thành khô  . Tui nhặt xác rắn , chặt bỏ đầu chôn dưới đất  rồi bẻ 1 khúc khô rắn bỏ vào miệng nhai . Đang ngồm ngoàm thì 1 Bạn tù - dân QGHC ,Trưởng Ty Xã Hội Tỉnh Gia Định , cách đó khoảng hơn mươi mét hỏi "  ê ăn gì đó mậy " . Tui rủ Anh  lại để cùng ăn . Con rắn dài khoảng  1,80m , nhưng chỉ hơn 10 phút sau chúng tôi đã thanh toán sạch  . 

Tui đã từng thưởng thức khô bò , khô nai , khô cá thiều..., nhưng lần ăn khô rắn đó là ngon nhứt đời .

....................................................  .

Chuyện ăn uống ở những trại tù của VC thì tuỳ hoàn cảnh mỗi nơi một vẽ , nếu viết thành trường thiên tiểu thuyết chắc cũng không kể hết được  .

Do đó tui kể lể đôi điều này để các Bạn từng nếm mùi nhớ lại kỹ niệm thời học ở "  ĐẠI HỌC MÁU " , còn những ai chưa từng biết gì về  thiên đàng CS thì đọc để mua dzui  hoặc ít ra thông cảm hơn với người lính VNCH   .

Paris , chớm thu 2017

      HQ.tkd

Một cái nhìn hơi khác

Một cái nhìn hơi khác

Một vị trí thức người tỉnh Long An , học bậc Trung Học ở trường Nguyễn Đình Chiểu – Mỹ Tho , học Đại Học Y Khoa ở Sài Gòn và trở thành Bác Sĩ Quân Y .
Sau biến cố tháng tư 1975 , như hàng trăm nghìn Quân – Cán – Chính VNCH không bỏ nước , Ông phải đi tù cải tạo của VC .
Hai năm sau Ông được thả ra và được chế độ mới xử dụng lại .
Theo Ông thì " Chế Độ Mới " đã động viên , khuyến khích Ông trau dồi lảnh vực chuyên môn , cất nhắc Ông làm Giám Đốc Bệnh Viện Ung Bướu (ung thư) Thành Phố Hồ Chí Minh và giảng dạy ở Đại Học Y Khoa TP này .
Ông cũng nhiều lần được tham dự Đại Hội Y Khoa Thế Giới về Ung Thư ở một số nước Âu – Á và được thăm viếng nhiều nơi nổi tiếng trên thế giới .

Tóm lại Ông là người rất khôn khéo , thành đạt , lạc quan , yêu đời ... .

Dẩu rằng lạc quan là điều tốt nhưng có lẻ do quá thành đạt nên Ông luôn nhìn đời với lăng kính quá hồng và nhận định nhiều điều không thực tế lắm .

Trong lần thăm viếng Singapore , Ông hết lời ca tụng Singapore , nhưng chắc Ông còn nhớ là trước kia Ông Lý Quang Diệu đã ước mơ sao cho Singapore được như " Sài Gòn Hòn Ngọc Viễn Đông " , thì nay Singapore trở thành con Rồng Châu Á và đứng thứ hạng 15 trên TG là quốc gia tiên tiến có cuộc sống tốt (và Đại Hàn có hoàn cảnh chia cắt Quốc - Cộng như VN lại không được thuận lợi về khí hậu , tài nguyên... như VN thì chiếm vị trí thứ 8 ) trong khi VN trở thành nghèo nàn , lạc hậu , thua cả Miên , Lào thì không thấy Ông đề cập .

Lần viếng Khiêm Lăng ( lăng vua Tự Đức ) Ông hết lời tán dương rằng Tự Đức là « vị vua văn nhã , đa tài , nhân hậu , mẫu mực , hiếu thuận , khổ tâm nhọc trí với vận nước long đong… « .

Sự hiếu thuận của VuaTự Đức được mọi người biết qua việc mê săn bắn không về kịp dự lễ giỗ Cha nên nằm yên để Thái Hậu Từ Dũ đét vô đít .

Vua Tự Đức văn nhã vì thường đến Xung Khiêm Tạ để ngắm hoa ,thưởng nguyệt , làm thơ... ? . Lẻ ra đất nước loạn ly nếu không trăn trở về chuyện quốc sự , lại chỉ lo thơ phú thì cũng nên làm những bài thơ ca ngợi giang sơn cẩm tú đang oằn oại dưới ách ngoại xâm và kín đáo kêu gọi người yêu nước kháng Pháp , thì Ông lại có 2 câu thơ để đời tưởng nhớ giai nhân Bằng Phi :
........

Đập cỗ kính ra tìm lấy bóng

Xếp tàn y lại để dành hơi

.....
Trong khi đời sống của dân điêu linh thống khổ vì một cổ hai tròng , đóng thuế cho nhà nước và sưu cao thuế nặng cho giặc Pháp ( lương một phu đồn điền trồng cao su là 12 quan/ năm ,phải đóng

thuế thân cho giặc hết 5 quan ) thì vua TĐ lại phí phạm tài nguyên , nhân lực để xây Khiêm Lăng do chính vua tự tay vẽ đồ án , kiến trúc vĩ đại vô tiền khoáng hậu , gây nên cảnh

Vạn niên là vạn niên nào

Thành xây xương lính hào đào máu dân

Chính việc xây Khiêm Lăng này đã là 1 nguyên nhân xảy ra loạn Giặc Chày Vôi .

Cuộc nổi dậy Đoàn Hữu Trưng – Wikipedia tiếng Việt

(Thời Tự Đức còn có 40 cuộc nổi loạn ngoài Bắc)

Minh Trị Thiên Hoàng Hirohito của Nhật lên ngôi lúc 15 tuổi nhưng tài giỏi , có viễn kiến , biết dùng người tài để cải cách nước Nhật , biến Nhật từ một nước nghèo nàn , kém phát triển thành một đại cường quốc trên thế giới .
Trong khi Tự Đức lên ngôi lúc 18 tuổi , VN thời đó có không ít người tài giỏi đã tấu trình , hiến kế để canh tân đất nước như Phan Thanh Giản , Phạm Phú Thứ , Nguyễn Hiệp , Lê Định , Nguyễn Lộ Trạch ... và đặc biệt là Nguyễn Trường Tộ với 65 bàn điều trần

Nguyễn Trường Tộ – Wikipedia tiếng Việt

Tiến sĩ đầu tiên của Việt Nam tới trời Tây -

*(Đời vua Tự Đức năm thứ hai (1849), Phạm Phú Thứ được vua vời về làm Kinh diên Khởi cư chú (thư ký ghi lời nói và hành động của vua), rồi làm giảng sách cho vua. Khi thấy nhà vua lơ là việc triều chính, ông dâng sớ can gián và bị cách chức, đầy vào nhà lao ở Thừa Phủ (Huế). Sau này, ông bị đày đi làm thừa nông dịch ở trạm Thừa Nông (Huế)).


Nhưng vua Tự Đức vô tài , thủ cựu … , không biết chiêu hiền đải sĩ ( chính Tự Đức và triều đình đã hèn nhát bắt Anh Hùng Nguyễn Hữu Huân (Thủ Khoa Huân) nạp cho giặc Pháp để đày Ông này sang đảo Cayenne – Nam Mỹ năm 1864 )

Với 36 năm trị vì Tự Đức đã đưa VN vào ách nô lệ 86 năm của giặc Pháp .


Do may mắn riêng của bản thân , vị trí thức này đã đề cao hơi thái quá là chế độ vc “ nâng đở , động viên người tài « như việc Võ Văn Kiệt (sáu Dân) tặng Kiến Trúc Sư Ngô Viết Thụ 1 chai rượu chát ngon ... .(Với tài năng của Ông N.V.T dưới chế độ VNCH hoặc sống ở nước ngoài , nếu muốn Ông có thể có hàng nghìn hoặc nhiều hơn những chai rượu ngon )- đó không phải là đải ngộ . CS nào cũng chủ trương « hồng hơn chuyên « , vc lại rập khuôn theo nhận định của Mao Trạch Đông « trí thức không bằng cục phân » .
Gương cũ , những trí thức yêu nước như Nguyễn Mạnh Tường , Trần Đức Thảo , Lương Định Của ,
Dương Huỳnh Hoa ... đã chứng minh điều đó .

Nếu VC trọng dụng nhân tài sao không chỉ định Học Giả Nguyễn Hiến Lê phụ trách ngành Giáo Dục mà lại đặt để những tên bất tài như Nguyễn thiện Nhân ( người có bằng cấp Đại Học Đức trước khi trường này hoạt động) ,Phùng xuân Nhạ (người mà hôm 14.11.2016 tuyên bố việc 21 Cô Giáo ở xã Hồng Lĩnh phải đi tiếp khách là chưa có gì trầm trọng và các Cô Giáo phải tự kiểm điểm lấy bản thân ) ... làm Bộ Trưởng Giáo Dục , để ngày nay nền Giáo Dục ở VN trở thành vô cùng LẠC HẬU so với thế giới .

Đất nước đã thống nhất , nội chiến cũng đã chấm dứt từ 42 năm và chúng ta đang ở thế kỷ thứ 21 , nhưng có nơi Cô Giáo đến trường phải chui vào bịt nylon để vượt sông , học sinh vùng xa phải đu dây cáp để đến trường .

hình ảnh học sinh đu dây cáp đi học

Trong khi đó thì vô số cán bộ , chức quyền VC  giàu sụ với tài sản hàng  trăm triệu đô la .

Danh sách trên 300 cán bộ Cộng Sản có tài sản vài trăm triệu Mỹ kim ...

Nếu vc trọng dụng nhân tài sao không chỉ định Kiến Trúc Sư Ngô Viết Thụ , người từng đoạt giải Khôi Nguyên về Kiến Trúc ở La Mả và nổi tiếng về xây Dinh Độc Lập... đảm trách Bộ Công Chánh , mà lại đưa 14 tên dốt nát như Phạm hồng Hà ,Phan thị Mỹ Linh ... phụ trách việc kiến thiết , xây dựng với những công trình về cầu đường thật tồi tệ , chưa xây xong đã sụp đổ như cầu Cần Thơ ... .

hình ảnh cầu cần thơ bị sập

(Người tài giỏi ở Miền Nam thì nhiều lắm , nhưng sở dỉ tôi chỉ đơn cử 2 trường hợp của học giả NHL và kiến trúc sư NVT vì những vị ấy có giao tiếp thân tình với vị trí thức ) .


Ngoài ra , tôi cũng xin nhắc lại là chỉ với 21 năm , ngoài nổ lực chính chiến đấu chống kẻ xâm lược vc gian manh , man rợ ...VNCH đã đào tạo vô số người tài giỏi ở mọi lảnh vực trong đó có cả vị Trí Thức .

Sau 30 . 04 . 1975 trừ những người may mắn đã thoát được vc sang định cư ở Mỹ , Pháp ...và đem tài năng ra phục vụ cho những xứ này , còn vô số người tài giỏi khác phải bỏ mình trong những trại tù cải tạo của vc , hoặc khi được thả ra đã trở nên thân tàn ma dại và chỉ riêng trong lảnh vực Y Khoa chắc chắn có không ít vị từng là Thầy hoặc thượng cấp của Ông như Chuẩn Tướng Quân Y Phạm Hà Thanh , 47 Vị Trung Tá Quân Y từng là Giám Đốc những Quân Y Viện Miền Nam bị đoạ đày ở Trại Tù Sơn La ... .

Muốn xét về một quốc gia , thường chỉ cần nhìn 2 lảnh vực Giáo Dục và Y Tế .

Là người xuất thân từ chế độ Cộng Hoà Ông thừa biết , dù trong thời chiến với ngân sách eo hẹp
nhưng học sinh từ cấp tiểu học đến đại học công lập đều hoàn toàn miễn phí và không hề có việc tra xét lý lịch - dù là con cháu của người tập kết ra Bắc hoặc làm việc cho kẻ địch và trong nền giáo dục nhân bản đó TRÍ - ĐỨC – THỂ DỤC đều được phát triển cùng lúc .

Hoàn toàn khác với nền giáo dục lạc hậu của VC chỉ dạy hận thù chém giết , nhồi nhét tà thuyết Mác- Lê vô bổ , hạ nhục các bậc Thầy – Cô (bắt các Cô Giáo đi tiếp khách ở xã Hồng Lĩnh – Hà Tĩnh, Thầy Giáo với đồng lương chết đói sau giờ dạy học phải đạp xích lô để nuôi gia đình) , bày ra trăm thứ thuế để vô số trẻ con nhà nghèo phải bỏ học để bương chải kiếm sống như bán vé số , đánh giày , ăn xin ... , bỏ môn lịch sử , cưởng bách học chữ Hán để sẳn sàng làm nô lệ cho kẻ thù truyền kiếp giặc Tàu .

Với 42 năm cho miền Nam và 63 năm cho cả nước , nền Giáo Dục của vc chỉ đào tạo được 24.000 tiến sĩ dỏm không chế được 1 con vít , còn thanh niên nam nữ thì mất định hướng tương lai , không còn ý chí đấu tranh cho tổ quốc mà chỉ biết vùi đầu vào sự ăn chơi , hưởng thụ hay tìm mọi cách thoát VN bằng phong trào « giáo dục tỵ nạn » hay xin được đi làm nô lệ lao động hoặc cay đắng lấy chồng nước ngoài ( chính tên Bí Thư Xã Uỷ Nha Mân – Sa Đéc thở than là 60 – 70% gái Nha Mân- gái đẹp nổi tiếng của Miền Nam – đã đi lấy chồng nước ngoài ) .

Về lảnh vực Y Tế thì ai ở Miền Nam cũng đều biết, trước 1975 dù ngân quỷ quốc gia hạn hẹp lại phải ưu tiên cho nhu cầu chiến tranh , nhưng y tế công hoàn toàn miễn phí đối với mọi người không phân biệt đối tượng , thậm chí tù binh hoặc thương binh VC cũng đều được chửa trị .
Trong khi sau 30 .04.1975 thì VC vứt tất cả Thương Bệnh binh VNCH ra khỏi các Quân Y Viện , cướp hết thuốc men ở Miền Nam chở về Bắc , dân chúng bị bệnh thì dù bệnh gì muốn được điều trị đều phải qua « thủ tục đầu tiên « ( nói lái) , đó là chưa kể những quy định quái gở ( như trường hợp phải cấp cứu thì được ưu tiên chót -số 7 ), tù cải tạo thì vô số  bị chết vì bệnh mà không được cấp thuốc , ngoài ra thuốc dỏm và thầy thuốc dỏm thì tràn lan dưới thời VC

7 lý do tại sao Bộ trưởng Nguyễn Kim Tiến không thể từ chức 

Do chủ trương hồng hơn chuyên nên đa số Y – Bác Sĩ của VC học qua quýt tại chức , không có trình độ , khả năng nhưng vẫn được chỉ định hay mua chức như trường hợp tên Y Sĩ VC ở trại tù Sơn La trình độ chưa bằng Y Tá của Miền  Nam nhưng dám lên lớp 47 Vị Trung Tá Bác Sĩ , Nha Sĩ , Dược Sĩ VNCH thứ thiệt ở trại tù Sơn La .

Chế độ VC thường khoe khoang có nhiều « Bệnh Viện 5 sao »( nghe giống như tiêu chuẩn của khách sạn quá ) , nhưng để làm gì , trong khi người dân khi bị bệnh ngoài việc không đủ khả năng trả bệnh phí quá đắt đỏ còn phải chịu trăm điều cay đắng của nền y tế lạc hậu và vô cùng rắc rối .

hình ảnh tình trạng quá tải của những bệnh viện ở VN

ảnh bó chiếu xác người chở về quê

Riêng trong lảnh vực ung thư mà vị trí thức tỏ ra rất lạc quan (qua sách viết và qua những lần được báo , đài nhà nước phỏng vấn) thì có đáng để lạc quan không khi hàng năm ở VN có thêm hơn 200.000 trường hợp vướng ung thư và mỗi ngày có 315 người chết vì bệnh này .

Ung thư: Việt Nam nằm top 2 trên bản đồ ung thư thế giới - 

Vị trí thức , nhiều may mắn về gia cảnh , có kiến thức sâu rộng nhờ tiếp thu những tinh hoa Âu – Á qua sách vở , thông minh , có tinh thần cầu tiến nên thời đi học đã là học sinh giỏi , cá biệt lại được chế độ VC trọng dụng , nhiều lần Ông còn được đi dự đại hội Y Khoa TG về ung thư vì Ông có tài , thạo ngoại ngữ trong khi VC dốt lại chỉ ma dê in , clv , clmv như Nguyễn Xuân Phúc hoặc Nguyễn Tấn Dũng .

Việc Từ Thứ quy Tào năm 208 do hoàn cảnh ( hư cấu của La Quán Trung) không ai trách vì hàng Tào nhưng Ông không làm gì cho Tào , còn vị trí thức cộng tác đắc lực cho chế độ VC thì chắc cũng do hoàn cảnh . Tôi không dám có những nhận định như Ông Phan Văn Trị vì nghĩ rằng « không chỉ ai cầm súng chống giặc mới là yêu nước , mà bất luận ai làm hết chức năng của mình trong bất cứ ngành nghề nào cũng là yêu nước « .

Tôi cũng rất tin qua tâm sự của Ông « phải trong tâm bảo mới biết mình có vững hay không » .
Ông đã viết sách trình bày những kinh nghiệm chuyên môn cho hậu thế , đào tạo nhân tài cho thế hệ mai sau và sống theo « Đạo của người quân tử « … Ông thật giỏi , nhưng có lẻ do quá thành đạt trong cuộc sống nên Ông cũng đã quá lạc quan và nhìn đời quá hồng .

Sở dỉ tôi có những điều trình bày vụng về trên vì như Khổng Tử nói « biết sự thật mà không nói là bất nhân « , tôi tuy dốt về Nho Học , nhưng không muốn làm người bất nhân . Tôi chỉ sợ là dưới chế độ VC mọi sự thật đều bị bóp méo , thông tin thì bị bưng bít , nay mai những ai sống dưới chế độ Cộng Hoà ở lứa tuổi 1930 – 1940 -1950 đều giả từ cỏi thế thì việc VC tàn hại đất nước nhưng được đánh tráo là trọng dụng nhân tài , người ta sẽ tưởng là THẬT .

Paris , hè 2017-
HQ.tkd

Images correspondant à sự tàn nhẫn và vô nhân đạo – BS  ngọc

Tản mạn về chuối

Chuối là loại cây sống vùng nhiệt đới , theo khảo cổ học thì chuối đã hiện diện từ 5.000 đến 8.000 năm TCN  ở cao nguyên Papua New Guinea , nay được trồng ở 107 quốc gia , nhiều nhất  ở các nước Nam Á , Đông Nam Á , những đảo quốc thuộc  Nam Thái Bình Dương , ở Châu Phi , Nam  Mỹ và nhiều đảo vùng biển Caraibes .

Chuối có nhiều chủng loại :

chuối già lửa

Chuối già : được trồng nhiều nhất , có nhiều loại khác nhau như chuối già lùn chỉ cao khoảng 1 mét đã cho trái , chuối già hương khi trái chín toả mùi thật thơm , chuối già cui , chuối Nam Mỹ và chuối già thường - cao từ 3 đến 8 mét  ,

Ở miền Nam VN một số dân quê cho rằng chuối già ‘ sợ ma’ nên chỉ trồng quanh quẩn gần nhà , nhưng sự  đồn đại này vô căn cứ , bằng cớ là  ngày nay người ta trồng chuối già ở khắp mọi nơi , miễn là đất nơi đó không bị úng thuỷ và có độ pH từ 4,5 đến 8  .

Chuối xiêm hay chuối sứ : trồng nhiều ở miền Nam VN   . Sở dỉ có tên  chuối xiêm  có lẻ do nguồn  gốc từ nước Thái Lan ( trước có tên là  Xiêm La ) như dừa xiêm , mảng cầu xiêm , vịt xiêm , cá xiêm ... 

.

chuối cau

Chuối cau : trái nhỏ ( người Pháp gọi là mini banane ) nhưng thơm và ngon hơn các loại chuối khác  nên thường được dùng cúng Phật  ( chuối cau VN ,Thái Lan , ngon hơn chuối cau Nam Mỹ ) . 
Người miền Trung gọi là chuối ngự  (có lẻ dành cho vua ăn tráng miệng ) nhưng hoàn toàn khác với trái chuối ngự của miền Nam ,  trái lớn hơn với cách ăn duy nhất là khi chuối chín , luộc ( nấu)  ăn rất ngon , ngọt  .

Chuối lá : theo người dân quê thì trái chuối lá ' hiền ' , người bệnh dùng rất tốt  .

chuối hột

Chuối hột : khi trái chuối chín ruột có rất nhiều hột  cứng như hột gòn , hột tiêu cho  nên chuối hột chỉ dùng  ăn sống ( chuối chát ) kèm với rau , thịt nướng , cá hấp , và  mắm nêm .

 

chuối tiêu lửa

Chuối tiêu : trái  có dáng gần giống trái chuối xiêm , được  trồng nhiều ở  Ấn Độ .

chuối plantain

Chuối plantain  : còn gọi là chuối ngà ,  trái to , thường dài hơn 20cm , ăn giống chuối ngự của miền Nam , được trồng nhiều ở Châu Phi và Nam Mỹ , đặc điểm của trái chuối plantain chín là vỏ từ màu vàng chuyển sang màu thâm đen rất nhanh , tuy nhiên ruột trái chuối bên trong  vẫn  tốt không hư .

cây chuối kiểng

Chuối kiểng  có  tàu lá hình rẻ quạt , không cho trái

 chuối hoa = dong riềng

Riêng về loại mà ngày nay ở VN gọi là chuối hoa thực ra nó thuộc loại dong riềng (  người miền Nam  trước kia gọi là  cây bông ngải  ) .

..........................................

Chuối là giống cây rất hữu ích , tất cả gì thuộc cây chuối đều dùng được .

Phần được xử dụng nhiều nhất là trái chuối mà tất cả mọi người  trên thế giới  đều ưa thích vì ngon , ngọt , dễ ăn  và có giá trị  dinh dưỡng  cao , trung bình 100 g chuối  chứa :

---

Composants	Qté.	%VNR
Eau	74.7 g	-
Protéines	1.2 g	2.4
Lipides	0.227 g	0.32
Acides gras saturés	0.0616 g	0.308
Glucides	20.5 g	7.88
Sucre	15.9 g	17.67
Fibres	3.1 g	12.4
Acides organiques	0.56 g

Ngoài ra , còn chứa 15 loại vitamines cùng 11 loại khoáng chất  ( xin xem link bên dưới  ).

Informations Nutritionnelles - Banane

Thế giới hàng năm tiêu thụ khoảng 1,8 triệu tấn chuối  , Ấn Độ , Trung Quốc , Phi Luật Tân là 3 nước sản xuất chuối hàng đầu , VN đứng thứ hạng 14 .

chuối chế rượu rhum đốt

Thông thường trái chuối chín như chuối già , chuối cau , chuối lá ...chỉ cần lột vỏ là ăn được , tuy nhiên tuỳ địa phương  và tuỳ loại chuối mà người ta có những cách chế biến thật đa dạng .

Những món ngon từ chuối quen thuộc của người miền Nam -

Các loại bánh dân gian từ chuối

Cách làm bánh Chuối bọc nếp nướng thơm ngon 

Images correspondant à chuối nướng nếp

Món chuối: 448 cách làm tại nhà đơn giản ngon miệng 

bánh chuối nướng

bánh chuối hấp

chuối bọc nếp nướng

Ở VN , với trái chuối xiêm người ta có thể làm bánh chuối nướng , bánh chuối hấp , chuối chiên , chuối bọc nếp nướng , chè chuối  (chuối chưng), chuối  xào dừa  , nhân  bánh tét , bánh dừa ,nấu kiểm , kẹo chuối , chuối ép phơi khô ,  chuối xiêm sống  luộc ăn với mắm sặc sống  hoặc làm rượu chuối *...    .

Riêng về chuối xiêm thì có 2 loại  : chuối xiêm trắng và chuối xiêm đen  , vỏ chuối khác nhau về màu sắc tươi và sậm hơn  , nhưng về giá trị dinh dưỡng cũng như nhau  .

Màu ruột trái chuối thì khác nhau do thổ nhưởng  , chuối xiêm trồng miền Đông VN với đất ba dan , đất đỏ  (như ở Long Khánh ) thì ruột trái chuối màu trắng , ít ngọt  , còn chuối trồng miền Tây VN  với đất pha đất sét  (như ở Mỹ Tho)  thì ruột trái chuối chín có màu vàng mở gà  , thật ngọt  . 
Do đó chuối Mỹ Tho rất nổi tiếng , du khách có dịp ghé Mỹ Tho thường mua chuối  ép phơi khô hoặc kẹo chuối làm quà cho người thân  .

*  Làm rượu chuối  :  khi còn ở VN tui có làm vài lần như sau :1 nải chuối xiêm , 10 trái chanh , 1 viên men  (nếu muốn nồng độ mạnh thì cho men nhiều hơn) khoảng 2 lít nước sôi để nguội . Chuối chín mùi lột vỏ bóp nhuyển , trộn chung với nước cốt 10 trái chanh ,   men , nước , rồi  cho vào hủ hoặc keo có nắp đậy (để ngăn côn trùng chui vào) , thỉnh thoảng khuấy đảo hổn hợp . Khoảng 1 tháng  , lược lấy  rượu để dùng uống khai vị . Mỗi ngày dùng 1 ly nhỏ rượu ướp  lạnh (hoặc thêm cục nước đá) rất bổ dưỡng  ( nếu không có vấn đề bệnh tiểu đường thì thêm đường theo ý thích ) .

Về cách làm chuối xiêm  ép phơi khô thì thật đơn giản : trái chuối chín lột bỏ vỏ , đặt trong khung tròn bằng thanh tre hoặc nứa , trên và dưới trái chuối có lót lá chuối tươi ( phần sống lá không có phấn )  ngày nay người ta thường thay bằng miếng plastic  , rồi dùng tấm thớt ép , chuối bị ép dẹp sẽ có hình của cái khung , sau đó được xếp phơi nắng trên tấm vĩ hay liếp đan bằng tre , nứa hoặc tàu dừa  Khoảng 2 – 3 nắng thì trở mặt kia cho đến khi khô  .

Chuối già phơi khô thì không phải ép , chỉ bóc vỏ chuối  rồi đem phơi thôi .

Việc phơi khô chuối ở VN thì thật dễ dàng , nhưng ở Pháp nhất là ở Paris thì hơi nhiêu khê  vì miền Nam VN thì quanh năm  có ánh nắng chan hoà , còn ở Pháp trên lý thuyết  thì trong năm chỉ 180 ngày có mặt trời , nhưng thực tế thì dù trong mùa hè số ngày có mặt trời plein soleil  cũng thật hiếm  .

chuối phơi khô chùa Bà Đanh

Cách đây hơn chục năm  , có lần tui phơi chuối cau  , nhưng vì balcon nhỏ đã trồng cây rợp bóng  nên tui phải phơi chuối ở cửa sổ và dù mùa hè cũng không đủ nắng  nên  phải xấy thêm trong four . 
Miền Nam nước Pháp nhất là vùng Địa Trung Hải thì việc phơi chuối thuận lợi hơn ở Paris .

Chuối ngoài việc cho trái để ăn , lá chuối cũng hữu ích , đặc biệt là lá chuối xiêm   (dai ) thường dùng để gói bánh tét , bánh ú , bánh ít  (ếch) , bánh cúng , bánh qui , gói xôi bắp, gói nem . Lá chuối khô cũng  được dùng gói thuốc rê , thuốc xỉa  .

thân và lỏi chuối

Thân chuối thì thường được thái  nhỏ , nấu với cám nuôi lợn , lỏi chuối dùng để trộn  gỏi hoặc nấu canh chua , thân cây chuối cũng  dùng  tấn những bó  rạ để trồng nấm rơm  ngoài ra còn  để lủ nhóc tập bơi  (hồi 6- 7 tuổi tui đã từng ôm thân cây chuối để tập lội)  .

Riêng về việc dùng thân cây chuối để nuôi lợn thì năm 1976 , khi tui " luyện chưởng " ở Trại 10 - Đoàn 776 Hoàng Liên Sơn thì  trại tui có nuôi một bầy heo khoảng 20 con , đa số là heo gấu giống như heo rừng (tuy gọi là heo gấu nhưng không có dính dấp gì với con gấu , mà ngoài Bắc từ  " gấu " là để chỉ những gì dữ dằn , hung tợn như du côn thì gọi là đầu gấu ) . 

Phụ trách việc nuôi heo là 1 anh Tuyên Uý Phật Giáo  . Anh này đi tu từ nhỏ , chưa vợ con  , thân hình to lớn , lực lưỡng  . Hàng ngày anh đi đốn vài cây chuối rừng đem về xắt nấu với rau trai và chút muối cho lợn ăn  . Nhằm lúc tù đang ăn sắn  (khoai mì )  vc bắt lấy vỏ sắn nấu thêm với rau và chuối xắt cho lợn ăn  . 
Hầu hết vc trình độ chỉ  i tờ hoặc lớp 3 trường làng nên không biết là trong vỏ sắn có acide Anhydride rất độc hại   (50mg đủ làm chết một người nặng 50 kg) ,hậu quả là đàn heo lần lượt chết sạch  . 
Nguyên tắc thì heo nuôi để cung cấp thịt cho vc , nhưng nhờ sự kém hiểu biết của họ mà chúng tôi được hưởng trọn  .

Tù vc thì đồng nghĩa với đói khát , nên anh Tuyên uý phụ trách nuôi heo lợi dụng hàng ngày lên rừng chặt chuối đã lén ăn sống  1- 2 lỏi cây chuối . 
Ít lâu sau bụng anh trướng  (sưng) như  phụ nữ có thai 6 – 7 tháng và bị chết thật tội nghiệp .

Cũng việc ăn lợn chết thì hồi chúng tôi " luyện chưởng " ở Vĩnh Phú , những lần heo chết dịch , vc không dám ăn mà bắt tù hình sự đem chôn . Tù hình sự ( để lấy điểm ) liền báo cho chúng tôi   và chúng tôi ( Đội Lâm Sản ) lén đào heo lên , nấu nước sôi cạo lông , làm sạch sẽ rồi thêm gia vị như riềng , ngũ vị hương , muối  v.v...   nấu ăn ngon lành .

Phần  cuối buồng chuối nào cũng có cái hoa với tên gọi khác nhau tuỳ địa phương như  bắp chuối , hoa đực ... nhưng chỉ có bắp chuối của chuối xiêm là ăn được còn  bắp chuối của những loại khác thì rất chát . 
Bắp chuối xiêm thường được dùng để nấu canh chua , trộn gỏi hoặc làm  rau ghém  ăn với món bún bò Huế .

Có điều thú vị mà ít ai để ý là 1kg chuối già giá từ 1 đến 2,5 euros  , nhưng bắp chuối giá khoảng 16 euros/kg  và nếu đã xắt sẳn thì khoảng 18 euros/kg .

cây dong riềng = cây bông ngải

củ chuối hay củ dong riềng

Riêng về củ của cây chuối thì không ai ăn . Việc sử ghi năm 1418 Lê Lợi khởi nghĩa ở Lam Sơn - Thanh Hoá chống giặc Minh , có lần bị vây hảm ở núi Chí Linh phải ăn củ mài , củ chuối .... 
  
Củ mài là loại củ rừng gần giống như khoai mở nhưng lớn hơn và độc . Người dân miền núi muốn ăn phải gọt vỏ , chặt cục cở cườm  tay đem  ngâm dưới suối vài hôm  cho bớt độc rồi mới luộc ăn . 

miến dong riềng

Còn củ chuối là củ dong riềng , bột dong riềng làm miến (bún tàu) ngon tuyệt . 
Dân tộc thiểu số vùng Trung Du và Thượng du Bắc Việt   như người Dao , người Tày ... trồng cây dong riềng  ( có nơi  gọi là cây ngải, hoa ngải hay chuối hoa ) để luộc ăn như khoai từ .   
Người Tày hiền lành , chân chất...   nhưng ghét trộm cắp   . Khi họ để những củ dong riềng trên bờ đê hay đường mòn  là có ý để cho tù lấy ăn , nhưng nếu nhổ lén của họ thì họ vào tận trại tù thưa  , yêu cầu tập họp tất cả để họ nhận dạng kẻ trộm   .

Chuối là giống cây ăn trái ngắn ngày ( khoảng  9 tháng có thể thu hoạch được  ) ít kén đất  , đất nào độ pH từ 4,5 đến 8 đều trồng được   (chuối chỉ kỵ úng nước), dễ trồng và dễ chăm sóc  . Khoảng cách giữa 2 cây chuối : với chuối xiêm thường là 3 x 3 m , chuối già 2 x 2,5 m , chuối cau 2 x 2 m  * .

*lưu ý : không nên trồng chuối xiêm gần cây chuối hột , trái chuối xiêm sẽ bị lây có hột .

 Ở VN , trồng chuối thích hợp vào đầu mùa mưa và tốt nhất là tháng 6 tháng 7 DL .

Việc trồng chuối có nhiều cách :

•           Cách cổ truyền tức trồng bằng cây con sinh ra từ gốc cây chuối mẹ  ..
•      Theo kiểu Nhật Bản trồng bằng gốc của cây chuối mẹ .
•      Trồng theo phương pháp cấy mô hiện đại với lợi điểm đồng đều về kích cở

Hồi thời VNCH , người Nhật thuê một số cù lao hoang trên sông Tiền  (Định Tường)  và sông Cổ Chiên  (Vĩnh Long ) để trồng chuối già . Họ không trồng từng cây chuối con mà trồng bằng gốc chuối để từ đó nảy ra dăm ba cây chuối con cùng lúc . 
Người Nhật có trình độ khoa học , kỹ thuật cao  , nghiên cứu , phân chất đất kỹ lưởng và sản xuất phân bón đặc biệt cho từng nơi  , nên khi thu hoạch đạt năng suất thật cao và tất cả đều chở về Nhật .

Năm 1969 khi phục vụ ở Liên Giang Đoàn 23& 31 Xung Phong – Vĩnh Long  , có lần tui trách nhiệm chở hơn trăm Cô Nữ Sinh  Ban A Trung Học Tống Phước Hiệp - Vĩnh Long   đi viếng vườn chuối Nhật Bản ở một  cù lao thuộc sông Cổ Chiên .

Trong khi các Cô lăng xăng , xí xô về buồng chuối , tàu lá chuối , thân chuối , ... thì có một Cô thu mình ở một góc , mặt buồn dàu dàu . Tò mò tui đến bắt chuyện  . Cô cho biết là gia cảnh mồ côi mẹ , mấy chị - em sống với cha . Nhà nghèo , cha đạp xích lô để kiếm sống  , nhưng  thường say sưa và đánh đập chị - em cô . 
Tội nghiệp , tui dặn Cô hàng tháng vào đơn vị của tui và đến Ban Quân Lương  lấy 500 đồng tui giúp . Nhưng mấy lần đi công tác xa ở sông Măng Thít , Chương Thiện , Châu Đốc về tui hỏi Ban QL thì được trả lời là không thấy ai đến . 
Vài tháng sau tui thuyên chuyển khỏi VL . Giờ nghĩ lại sao hồi đó tui khờ quá , chắc Cổ cũng tự ái và ngại ngùng , tại sao hàng tháng tui không đến trường nhờ trao cho Cô hoặc xin địa chỉ nhà Cô để gửi bằng Bưu Điện  . Tui đúng là "cù lần biển thứ thiệt " .

Rồi khi phục vụ ở Hải Đội 5 Duyên Phòng , năm 1970 ,có  lần tui tuần tiểu vùng duyên hải Hà Tiên và Kampot của Campuchea  , khi chạy gần đảo Móng Tay   (có thời là nơi nghĩ mát của Ông Sihanouk) thì nhân viên xin lên đảo săn gà  ( nghe đồn là người ta thả gà hoang để vua Miên săn giải trí ) . Đảo  nhỏ có nhiều chuối hoang mọc nhưng chúng tôi không thấy con gà nào   . Trong khi nhân viên chặt 1 buồng chuối xiêm lớn  chưa chín để về luộc ăn chơi thì tui thấy trên 1 cành cây to , dây leo chằn chịt có 1 con kỳ đà , tui dùng súng M16 bắn 1 phát  , con kỳ đà to cở bắp chân , nặng vài kg rớt xuống  .Đem về tàu tui bảo nhân viên rô ti .Họ làm , nhưng chỉ ăn chuối luộc mà không đụng đủa đến vì tin là "  kỳ đà cản mũi "  , ăn bị xui .

Vừa lúc đó có 1 chiếc Tuần Duyên Hạm PGM muốn vào Hà Tiên cho nhân viên đi chợ mua thực phẩm tươi , nhưng sợ bị mắc cạn nên Ông Hạm Trưởng liên lạc với tui nhờ giúp  . Tàu tui là Tuần Duyên Đỉnh PCF chạy thật nhanh và di chuyển nơi nước cạn được nên tui OK  . Tui kể cho Ông HT /PGM về con kỳ đà rô ti thật hấp dẩn , Ông đề nghị tui đem lên quán ăn ở  HT  kêu thêm vài chai bia và chúng tôi thanh toán sạch .

Chuyện kỳ đà cản mũi xui xẻo đúng hay chỉ là lời đồn đải vô căn cứ thì tui không rõ , nhưng  thời gian tui phục vụ ở Trợ Chiến Hạm HQ.229 ,  tuần tiểu trên sông Lòng Tào  ( hay Lòng Tảo) để giữ an ninh thuỷ trình cho tàu từ biển vào cảng Sài Gòn  , lần đó tui là Sĩ Quan Trưởng Phiên  , nhưng trên đài chỉ huy  cũng có Ông Hạm Trưởng , tàu đang di chuyển với vận tốc chậm thì có 1 con kỳ đà lội băng băng cắt mũi tàu . Ông HT không tin dị đoan nhưng nóng tánh , chộp cây đại liên 30 trên ĐCH nổ 1 loạt đạn nhắm con kỳ đà , không biết là nó trúng đạn chết hay lặn mất .

Chiều hôm đó chúng tôi phải trở về Bộ Tư Lệnh Hạm Đội ở Sài Gòn để tiếp tế nước ngọt  . Khu thương cảng SGN thì tàu bè rất nhộn nhịp  , dù đã nhận còi hiệu nhiều lần để qua mặt nhưng 1 chiếc tàu dòng Viễn dương của Phi Luật Tân  kéo theo  nhiều xà lan vẫn  càn ràn không cho qua mặt . Lúc đó Ông HT lấy quyền chỉ huy , ông là người giỏi vận chuyển nhưng do lỗi của chiếc tàu dòng nên chiếc HQ229 đụng phải 1 chiếc xà lan , mũi tàu bị tét 1 đưởng dài hơn 2m . Ông nổi nóng quạt cho 1 tràng đại liên bắt chiếc tàu dòng dừng lại  . Họ sợ hải liên lạc cầu cứu với Mỹ . Khoảng mươi phút sau  1 vedette chở 1 Trung Tá Mỹ đến cặp chiếc  HQ229 yêu cầu quay trở lại Nhà Bè để họ vá lành lại vách mũi tàu trong đêm .

Thế là chuyện  kỳ đà cản mũi xui xẻo  được  thuỷ thủ đoàn bàn tán râm ran  .

chuối cấy mô

Trở lại việc trồng chuối thì với khoa học , kỹ thuật ngày nay , chuối khai thác với tính cách công nghiệp người ta thường chọn  trồng chuối giống theo kiểu cấy mô . xin xem link bên dưới .

nhân giống chuối cấy mô ở Đồng Nai

Việt Nam là nước có điều kiện thật thuận lợi để phát triển việc trồng chuối , nhưng tiếc thay trên thế giới chỉ đứng thứ hạng  14 về sản xuất chuối , còn  về trình độ khoa học , kỹ thuật thì  VN quá kém  nên những sản phẩm chế biến từ chuối thật hiếm hoi  , ngoài ra khâu  nghiên cứu thị hiếu của giới tiêu thụ thì hầu như  không có  , nên ngay  ở thị trường Pháp thường chỉ  thấy  chuối Martinique , chuối Équateur - Nam Mỹ   ...  .

Cộng đồng người Việt ở Pháp đông khoảng 300.000 người , nhưng  muốn kiếm 1 nải chuối xiêm VN thì  cũng không dễ !!! .

Ước mơ một ngày nào đó VN sẽ góp tiếng ( tốt)  cùng thế giới không chỉ chuối mà ở mọi lảnh vực  .

Paris , hè 2017

   HQ.tkd

bánh chuối nướng chùa Bà Đanh